Skip to content

Keert de wijnbouw terug in Nederweert?

Redactie
4 mei 2024 | 15:00

Terwijl schrikbarende berichten uit Frankrijk melding maken van het omploegen van door ziektes aangetaste wijngaarden, is er heel ander nieuws uit eigen regio. Een opvallend bericht in Dagblad De Limburger liet deze week weten dat Belgisch en Nederlands Limburg beogen een aaneengesloten wijngebied te vormen. De opmars van de wijnbouw in deze streken is een van de gevolgen van de klimaatverandering, een ontwikkeling die gunstig uitpakt voor de druiventeelt. En dat is niet voor het eerst.

Vizier op Nederweert

Druiventeelt
Er zijn schriftelijke aanwijzingen dat er in de middeleeuwen sprake was van wijnbouw in Nederweert. Het klimaat was toen relatief warm en mild en dus geschikt voor het op grotere schaal telen van druiven. Met het kouder en natter worden van het klimaat (zo rond 1560, het begin van wat ook wel ‘de kleine ijstijd’ wordt genoemd) verdween de grootschalige druiventeelt voor eeuwen uit deze streek.

Volksdrank
Voordat het bier volksdrank nummer één werd, stond wijn bovenaan op de ranglijst. Dat gold ook in Nederweert. Een oude gemeentelijke belastingenlijst uit 1490 noemt de omzetbelasting op de handel in textiel en wijn in één zin. Bij de verkoop van een woonhuis of boerderij in Nederweert werd de overdracht ook altijd formeel bekrachtigd door het geven van een kan wijn. De feitelijke drank werd later vervangen door een geldbedrag, ter hoogte van 0,5% van het verkoopbedrag. Verder lag er in Hulsen een perceel dat eeuwenlang ‘Het Wijnland’ werd genoemd. Maar die naam had niets met een wijngaard te maken. De grond was eigendom van de kerk en de jaarlijkse pachtopbrengst werd gebruikt voor de aanschaf van de miswijn.

Handel
Een Nederweerter geslacht dat zijn rijkdom mede dankte aan de handel in wijn was de familie Trouwen. Cornelius Trouwen werd in 1721 geboren en huwde in 1750 met Joanna Steeghmans. Kort daarna vestigde hij zich in een nog steeds bestaand monumentaal huis op de hoek van de Kerkstraat en de Burg. Greijmansstraat. Een paar jaar later werd Trouwen burgemeester van Nederweert (een baantje dat in die tijd maar éénjarig maar toch prestigieus was). Zijn business nam een grote vlucht en ontsteeg het lokale karakter van Nederweert. De voor een deel bewaard gebleven bedrijfsadministratie geeft daar een goed beeld van. Trouwen handelde natuurlijk niet in lokale wijnen. Zijn assortiment bestond uit geïmporteerde wijnen uit Frankrijk en Duitsland, die in de Nederweerter kelders werden opgeslagen.

Liefhebbers
De actieradius van Cornelius Trouwen besloeg een groot deel van Zuidoost-Nederland en Vlaanderen. Sommige van zijn klanten woonden tot in Schiedam, Den Bosch, Helmond, Antwerpen en Mechelen. Ook vrijwel alle omringende dorpen en steden in het huidige Midden-Limburg werden door hem bediend. Na analyse van zijn administratie blijkt dat onder zijn cliëntele opvallend veel geestelijken (pastoors, kloosterlingen en kanunniken) voorkomen. De hoeveelheden wijn die hij aan de geestelijkheid leverde waren veel groter dan wat men bij alleen het gebruik van miswijn zou vermoeden. De priesters waren duidelijk liefhebbers van een goed glas.

Priesters
Het is niet helemaal duidelijk wat de succesfactor van Trouwen’s grote handelsbereik was. Natuurlijk waren er in Antwerpen, Schiedam en elders vele concurrerende wijnhandelaren. Het lijkt er op dat hij vooral gebruik maakte van zijn netwerk met Nederweerter priesters in den vreemde. Voorbeelden daarvan waren de in Nederweert geboren pastoors Verheijen in Grobbendonk en Van Hulsen in Pulderbos, beide dorpjes bij Antwerpen, en pastoor Hobus in Herten. De dochter van wijnhandelaar Trouwen, Anna Maria genaamd, huwde in 1792 met Hendrik Greijmans. De nazaten Greijmans dreven in het achterhuis een bierbrouwerij genaamd ‘de Hinde’. Daar werd tot 1920 geestrijk vocht gebrouwen. Zo is de geschiedenis van Kerkstraat 71 dus al eeuwen lang doordrenkt met wijn en bier.

Wijnland
Door de klimaatveranderingen rukt de wijnbouw dus weer langzaam op naar het noorden. Voorlopig heeft Zuid-Limburg met zijn kalkrijke lössgrond de beste papieren. Maar wie weet wordt Nederweert in de verre toekomst ook weer een ‘wijnland’. Maar voor een “Appelation Contrôlée Nederweert” hoef je bij wijnhandel Alex Storms voorlopig nog niet aan te kloppen.

Erfgoedgemeenschap Nederweert | Alfons Bruekers

De Erfgoedgemeenschap Nederweert is het collectief van vier organisaties die actief zijn op erfgoedgebied in Nederweert: Stichting Geschiedschrijving Nederweert (SGN), Stichting Regionaal Archeologisch Bodem-Onderzoek (STRABO), Geschied- en Oudheidkundig Genootschap De Aldenborgh en Stichting Cultuurhistorische Publicaties voor de regio Weert. Hun doel is het stimuleren van de belangstelling voor, en het behoud van erfgoed in de gemeente Nederweert. Door middel van lezingen, excursies en publicaties. Daarbij wordt ook het zogenaamde immateriële erfgoed niet vergeten, zoals dialect, genealogie, historische tradities en folklore.

Een wagen volgeladen met biertonnen van brouwerij Hobus in de Kerkstraat. Collectie Stichting Geschiedschrijving Nederweert.
Het pand van de wijnhandel Trouwen in de Kerkstraat, voordat de rustieke gevel werd getransformeerd tot winkelpand. Collectie Stichting Geschiedschrijving Nederweert.
Adressering van een brief aan wijnhandelaar Trouwen uit 1780. Gemeente-archief Nederweert.

Advertentie

7 Reacties

  1. Wie zit er eigenlijk te wachten op dit soort historische zwijmelverhalen van vijf cent. Die vent kan zich beter met het heden en toekomst bezig houden in plaats van in het verleden te blijven hangen.

  2. Ben het met Harold eens! Er spelen nu wel relevantere zaken in de gemeente. Denk bv aan de verpaupering van Nederweert-West…de bizar slechte luchtkwaliteit…of die gedrochten van die windmolens

  3. Harold is gisteren met het verkeerde been uit bed gestapt en daar had hij zo te lezen gisteravond nog last van.

    Newsflash voor Harold: je hoeft de verhalen van de Erfgoedgemeenschap niet te lezen als het je niet interesseert.

  4. Harold, as ut uch neet gaaitj dan leasjt ut mer neet, of gae mot ich mer veugen

  5. Beste Harold. Een erg opmerkelijke en verzuurde reactie en niet bepaald terecht. Je hoeft toch niet te lezen wat jou niet interesseert?
    En wat belachelijk maken van mensen die terugkijken naar vroeger betreft is de hele 4 mei herdenking jou waarschijnlijk ook een doorn in het oog?
    Wat jammer.

  6. @ Harold & Wouter,
    Laat mij deze verhalen maar lezen, het voordeel van Historie is dat het altijd waarheid is, die kun je niet meer veranderen. Dat lees ik liever als al die onzin over windmolens.

    Maar ja, Ir. Bruekers heeft natuurlijk ook langer op opleidingen vertoefd als jullie allebei bij elkaar…..

  7. Helemaal eens met Roy: we zouden juist vaker terug moeten kijken naar het verleden om er van te leren. Dat zou ons allen verder helpen, in plaats van het huidige leven in de waan van de dag.


Plaats een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Advertentie

Foutje gespot?

Oeps, je hebt kennelijk een foutje gespot.
Fijn dat je ons op de hoogte brengt. Met een paar klikken kun je ons hierover een berichtje sturen. We doen ons best het foutje zo snel mogelijk te herstellen en je hiervan op de hoogte te brengen.

Advertentie

Advertentie

Burgernet_vermist
Vermist in Weert
14 oktober 2024 | 17:16
Angstaanjagende griezels en spannende figuren
14 oktober 2024 | 16:00
2024_10_14 Bart en Gunther tweede bij NK Dynamic Tennis Dubbel Klasse AB
Een fantastische prestatie
14 oktober 2024 | 15:00
Gilde Opleidingen en Brainport Industries College versterken techniekonderwijs 2
Nóg meer (jonge) mensen enthousiast maken
14 oktober 2024 | 14:01

Advertentie