Een belangrijk onderdeel van mindfulness is compassie en zelfcompassie. We hebben allemaal baat bij een gezonde portie eigenliefde. Toch lijkt het alsof er een taboe op rust. Er wordt niet zoveel gepraat over zelfcompassie. Het wordt eerder lachend weggewuifd onder het mom van niet uitgemaakt te willen worden voor narcist of egoïst of anderzijds wil je niet dat mensen je zielig vinden. Want sommigen verbinden het woord aan (zelf)medelijden maar dat is niet wat ik met (zelf)compassie bedoel.
Zelfcompassie
Menigeen vindt het moeilijk om tijd en zorgende aandacht aan zichzelf te schenken. Dit zijn vaak de mensen die de hele dag door bezig zijn om voor anderen te zorgen en zichzelf daarbij aan kant schuiven. Maar ook de mensen die perfectionistisch zijn. Zij mogen van zichzelf absoluut geen enkele fout maken en zijn misschien van mening dat ze te allen tijde op de top van hun kunnen moeten presteren en zelfs dan nog niet tevreden zijn.
In de vorige column, onbeantwoorde liefde, schreef ik hoe we onszelf ondermijnen door mee te gaan in onsympathieke gedachten over onszelf. Ik gebruikte hiervoor de metafoor van de drie pijlen die ons lijden veroorzaken. Wanneer je dit nog niet hebt gelezen kan het interessant zijn dit eerst te lezen alvorens je verder leest.
Om te kunnen begrijpen waarom we reageren zoals we reageren is het goed om in het kort iets over ons overlevingssysteem te vertellen. Aan de basis van ons gedrag ligt ons overlevingssysteem waaruit de stressreacties vechten, vluchten en bevriezen voortkomen. Het overlevingssysteem heeft als taak ons in leven te houden. Het zit heel diepgeworteld in het oudste deel van ons evolutionaire brein. In tegenstelling tot onze verre voorouders komen we tegenwoordig niet zo snel in levensbedreigende situaties terecht. Toch reageert het brein nog vaak alsof dit wel het geval is. Het oude systeem kan namelijk geen onderscheid maken tussen echte dreiging en iets wat je lastig of niet leuk vindt. Het brein detecteert beiden als onveilig waarop meteen het gevaarsysteem in werking treedt. Er is dan ook een bewuste actie voor nodig om het zorgsysteem in werking te zetten. Het vergt oefening om hier zicht op te krijgen. Mindfulness kan je hierbij helpen.
Waar onze verre voorouders vroeger letterlijk fysiek voor hun leven vochten vindt er nu een heel ander gevecht plaats. Het gevecht heeft zich verplaatst, het is naar binnen gekeerd ontdekte onderzoekster Kristin Neff die onderzoek verrichtte naar zelfcompassie. Het gevecht dat in ons plaatsvindt uit zich bijvoorbeeld in zelfkritiek waarmee we onszelf ondermijnen.
Zelfcompassie betekent niet dat je thuis op de bank zit en verdrinkt in zelfmedelijden. Zelfcompassie gaat over het vermogen jezelf te troosten in plaats van jezelf veroordelend toe te spreken. Als je merkt dat je jezelf bekritiseerd kijk dan eens of je de toon van die interne dialoog anders kunt laten klinken. Stel je voor dat je het tegen een vriendin hebt. Zou je haar ook zo op diezelfde bekritiserende manier toespreken?
Een aanraking zoals je warme hand op je thymus of op je buik of hartstreek, is een hele natuurlijke reactie om jezelf te troosten. Troosten is overigens niet bedoeld om een emotie weg te drukken maar om hem te laten stromen terwijl je erkent wat er is. En je bent daarbij met een milde open aandacht aanwezig. Er is mededogen, er is compassie. En je realiseert je dat deze dingen bij het leven horen en ook weer voorbij gaan.
Kristin Neff schreef het boek, Zelfcompassie stop jezelf te veroordelen, dat in 2011 op de markt kwam. Het is nog steeds actueel. Je koopt het bijvoorbeeld bij je lokale boekhandel Bruna. Wanneer je niet meteen de hulp van een coach wilt inschakelen of, een mindfulness training wilt volgen, kun je zelf al je eigen onderzoek starten met dit boek.
Schroom je niet om er met anderen over te praten. Het wordt vast herkend. Het is wat ons als mens met elkaar verbindt en waar we elkaar bij tot steun kunnen zijn. Het idee dat je denkt de enige te zijn die zoiets overkomt is maar een idee …
Heb je interesse in onze nieuwsbrief meld je dan hier aan.
– Lisette –
AGENDA
Een nieuwe Training mindfulness Leven in de maalstroom start op 17 maart 2022. Je kunt (bijna) op elk moment beginnen met een privé training.
In de rubriek ‘Mindfulness’ schrijft Lisette Poell over haar werk in de praktijk ‘Jij bent Oké’. Ze geeft tips hoe Mindfulness te integreren is in het dagelijks leven. Lisette is gediplomeerd coach/counselor en Mindfulness Based Cognitive Therapist/trainer en is aangesloten bij de beroepsorganisatie Nobco. Naast (online) coaching geeft ze trainingen en workshops op het gebied van Mindfulness, communicatie en intuïtief schrijven. Ze werkt vanuit verschillende locaties. In haar werk betrekt ze, waar mogelijk, de natuur. Nieuwsgierig geworden? Kijk op de website www.jijbentoke.nl en ook op Facebook , LinkedIn en ook op Instagram. Je vindt haar profiel ook op coachfinder, een initiatief van Psychologie Magazine. Heb je een vraag of opmerking stuur me een mail.
