De Erfgoedgemeenschap Nederweert attendeert je graag op een bijzonder interessante theaterlezing over de Weertlandse dwangarbeiders in de Tweede Wereldoorlog. Aanstaande maandag in het Munttheater in Weert. Een indrukwekkende en aangrijpende lezing van NOS-journalist Tim Overdiek met uniek filmmateriaal van Peter Crins uit Leveroy.
Lezing Weertlandse dwangarbeiders
De lezing ‘Zwijgende Vaders’ en reportage ‘Van de Bera naar Buchenwald’ wordt gegeven door Auteur Tim Overdiek en cineast Peter Crins op maandag 10 maart 2025 om 19.30 uur in het Munttheater Weert, Collegeplein 3 6001 HN Weert. Entree is €5,- en is contant te voldoen bij binnenkomst. Reserveren is niet nodig. De lezeing wordt georganiseerd door Geschied- en Oudheidkundig genootschap De Aldenborgh Weert (samenwerkend met de Erfgoedgemeenschap Nederweert).
Arbeitseinsatz
De Arbeitseinsatz is nog altijd een onderbelicht hoofdstuk in de Nederlandse geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Meer dan een half miljoen Nederlandse mannen werden tijdens de Tweede Wereldoorlog gedwongen om in Duitsland te werken. Deze Arbeitseinsatz was een cruciale en nietsontziende manier voor de Duitsers om de oorlog vol te kunnen houden. Over wat ze in Duitsland hadden meegemaakt, zwegen de meeste dwangarbeiders later.
Ook Paul Overdiek, de vader van Tim Overdiek (59), moet gedwongen dwangarbeid in Duitsland verrichten. Tim verliest zijn vader als hij dertien jaar is. Hij schuift de rouw daarover voor zich uit totdat hij een leeftijd bereikt die zijn vader nooit heeft gehaald.
In het boek ‘Zwijgende Vaders’, vorig jaar verschenen en al toe aan de derde druk, reconstrueert Overdiek na een lange speurtocht op onvergetelijke wijze de lotgevallen van zijn vader en de mensen om hem heen, die in 1943 vanuit Tilburg naar een Duitse fabriek vertrokken. Het is een ultieme poging om hun verhalen alsnog te vertellen, als eerbetoon aan die vele, heel gewone Nederlandse jongens die terechtkwamen in de Duitse oorlogsmachine. Daar waren ook veel Weertenaren en Nederweertenaren bij.
Huub Stapel
Wie ook in het boek voorkomt, is de destijds in Weert woonachtige Joop Stapel, vader van de acteur Huub Stapel. Hij werd naar Duitsland afgevoerd om gedwongen te werken in een fabriek van IG Farben in Uerdingen (bij Krefeld).
Tim Overdiek
De Aldenborgh is bijzonder verheugd dat Tim naar Weert wil komen om zijn boek en het onderbelichte verhaal over de dwangarbeid In Duitsland te vertellen en te duiden. Tim Overdiek is schrijver en therapeutisch coach. Hij was jarenlang journalist voor NOS Nieuws in binnen- en buitenland. Dat maakt hem een ervaren verteller en luisteraar, die graag met zijn publiek en lezers in gesprek gaat. Het verhaal vindt veel weerklank bij de mensen, die stuitten op een hardnekkig stilzwijgen van hun vader, moeder of ander familielid zodra de Tweede Wereldoorlog ter sprake kwam.
Peter Crins
Ons lid, cineast Peter Crins uit Leveroy, dook in zijn filmarchieven. Hij laat enkele familieleden van dwangarbeiders kort aan het woord om te verhalen hoe zij de onzekerheid en afwezigheid beleefden.
Buchenwald
De oorlogsgeschiedenis van Jac Slenders, vanne Slemp van Boshoven, is zeer bijzonder. Op 14-jarige leeftijd, in 1933, begon hij bij de Bera (Tricotage) te werken. Tijdens de oorlog moest hij zich melden voor de Arbeitsinsatz. Uiteindelijk kwam hij in het concentratiekamp Buchenwald terecht. Aan cineast Peter Crins uit Leveroy vertelde Jac Slenders (1919-2016) zijn verhaal die het tot een korte reportage verwerkte. Zijn aangrijpende getuigenis is een mogelijk antwoord op de vraag waarom er na de oorlog vaak gezwegen werd.
Oproep
Naar aanleiding van deze lezing heeft de Aldenborgh een werkgroep opgericht ‘Tweede Wereldoorlog Weert’. Een voornemen is om alle Weertenaren die in de Arbeitseinsatz werkzaam zijn geweest op te sporen. Heb jij informatie van of over familieleden of anderen die in het kader van de Arbeitseinsatz in Duitsland gewerkt hebben, stuur dan die informatie, zo mogelijk met foto’s, naar: info@dealdenborgh.nl.
De Erfgoedgemeenschap Nederweert is het collectief van vijf organisaties die actief zijn op erfgoedgebied in Nederweert: Stichting Geschiedschrijving Nederweert (SGN), Stichting Regionaal Archeologisch Bodem-Onderzoek (STRABO), Geschied- en Oudheidkundig Genootschap De Aldenborgh, de Stichting Cultuurhistorische Publicaties voor de regio Weert en de Stichting Historisch Onderzoek Weerterland (SHOW). Hun doel is het stimuleren van de belangstelling voor, en het behoud van erfgoed in de gemeente Nederweert. Door middel van lezingen, excursies en publicaties. Daarbij wordt ook het zogenaamde immateriële erfgoed niet vergeten, zoals dialect, genealogie, historische tradities en folklore.
1 Reactie
Mijn vader (Sjeng van Riet) en een oom werden in de herfst van 1944, samen met vele honderden mannen en jongens bij een grootscheepse razzia in Midden- en Noord-Limburg opgepakt en afgevoerd naar Duitsland, wat dubbelzuur was, want de Geallieerde legers waren al op een steenworp afstand genaderd.In totaal is hij een 9 maanden in Duitsland geweest en alles wat we ooit te weten zijn gekomen is dat hij bij een boer heeft gewerkt in de buurt van Hannover en verder niks.Niks geen verhalen over gebombardeerde steden of wat dan ook.Hij werd begraven met een rozenkrans, die hij van een Poolse jongen had gekregen, wat ik pas een dag voor zijn begrafenis hoorde, dus al die tijd heeft hij daarover gezwegen, wat tekenend is voor hen die gedurende de oorlog in Duitsland gewerkt hebben, want ongewild hielpen ze de Duitse oorlogseconomie.Hitler wilde niet dat de Duitse vrouwen in de oorlogsindustrie werkten, in tegenstelling tot miljoenen vrouwen in de Geallieerde landen, die de plaats innamen van mannen die opgeroepen werden voor het leger.In Duitsland werd de plaats van voor het leger opgeroepen mannen niet ingevuld door Duitse vrouwen, maar door dwangarbeiders, die natuurlijk zo weinig mogelijk probeerden uit te voeren en met gevaar voor eigen leven de boel saboteerden, want op sabotage stond de doodstraf.Mijn vader – en oom – heeft het overleefd en die extra aardappel die gejat werd, zal ook wel geholpen hebben en beter bij een boer dan in een fabriek werken, waar Brits/Amerikaanse bommen geen verschil maakten tussen dwangarbeiders en Duitsers.