Op zoek naar hun Nederweerter roots. Dat was de Schotse familie Bell al vele jaren lang. Via het internet in contact gekomen met Harold Kuepers van Nederweert24 legden ze contact met de Stichting Geschiedschrijving Nederweert. Dat leidde tot een intensieve correspondentie over en weer. Op woensdag 18 april kwamen de 81-jarige Tom Bell en zijn echtgenote Wilma, hun dochter Caroline met partner Lain en broer Ralph naar Nederweert.Â
Hoogtepunt
Na de lunch genoten te hebben in Saame bi-j Siem maakte de groep onder leiding van Alfons Bruekers een zonovergoten rondgang door het dorp. Met bezoekjes aan het familiegraf op de begraafplaats bij de St. Lambertuskerk, de Schotse graven op de oorlogsbegraafplaats en de diverse plekken waar hun voorouders in Nederweert hadden verbleven. Hoogtepunt van het bezoek was een ontmoeting met Jan Teunissen (83 jaar) in Domus Bona Ventura. Tom en Jan zijn, zo was namelijk spelenderwijs ontdekt, beiden achterneven van elkaar. De Schotten hadden familiefotoâs meegenomen en die sloten prachtig aan op de fotoâs uit de collectie van Jan. Sterker nog: beiden bleken zelfs dezelfde fotoâs te bezitten, die al meer dan een eeuw lang onafhankelijk van elkaar in beide families bewaard waren.Â
Turfstekers
Tom Bell is een kleinzoon van Wiel van Lierop (1876-1923) die rond 1906 naar de provincie West-Lothian in Schotland emigreerde. Hij was niet de enige, want in die tijd heerste er economische crisis. Die leidde ertoe dat vele turfstekers uit Ospel, Someren, Asten en Deurne naar Schotland emigreerde. De firma Griendtsveen uit de Brabantse Peel exploĂŻteerde bij Glasgow ook uitgebreide veenderijen en de ervaren peelwerkers uit de Peel konden daar het dubbele loon verdienen ten opzichte van thuis. Velen trokken de stoute schoenen aan en verlieten huis en haard, waaronder Wiel van Lierop.
Briefcontact
Wiel (of William) van Lierop begon na zijn emigratie als turfsteker en ging enkele jaren later in de Schotse kolenmijnen werken. In 1923 onderging hij daarbij een ernstig ongeluk waarbij hij zijn rug brak en stierf. Hij had een gezin gesticht en de familie Melville behoort tot zijn nageslacht. In de Nederweerter overlevering ging de herinnering aan Wiel van Lierop allengs verloren. De Schotse familie weet ook waarom: âWilliam moest van zijn ouders eigenlijk priester worden maar dat verdomde hij. Uit protest liet hij zich zelfs tot de Anglicaanse (protestantse) kerk bekeren. Dat beviel het thuisfront in Limburg zo slecht, dat ze niets meer met hem te maken wilden hebbenâ. Vanuit Schotland hield William van Lierop daarna alleen nog maar briefcontact met zijn zus Joanna in Nederweert. Die honderd jaar oude brieven uit Nederweert zijn in Schotland bewaard gebleven en worden door de familie Melville als relikwieĂ«n gekoesterd.
Oorlogshandelingen
Zus Joanna van Lierop was getrouwd met bakker Christiaan Boekhorst, die bij Sluis Veertien een cafĂ©, logement en paardenwisselstation exploĂŻteerde. Nadat Boekhorst in 1900 overleed, hertrouwde zij met Jan van Loon, afkomstig uit Steenbergen. Aanvankelijk woonden zij Aan Veertien, tot hun huis daar in de jaren â20 van de vorige eeuw moest verdwijnen ten behoeve van de kanaalwerken. Zij bouwden een nieuwe woning richting dorp, bij Brug Vijftien. Dit was de latere Garage Duijts. Hier dreef Jan een bekend cafĂ©, tankstation en autobedrijf. Hij was zelfs de eerste autobezitter in Nederweert. Tijdens het voederen van zijn konijnen stierf Jan in oktober 1944 aan de gevolgen van een ontplofte granaat.
Hereniging
Het bezoek van de Melvilleâs aan Nederweert werd wat je noemt een âsentimental journeyâ met een familiehereniging die meer dan honderd jaar op zich had laten wachten. De Melvilleâs waren opgetogen over het resultaat van hun zoektocht naar hun Limburgse roots.
Alfons Bruekers
Stichting Geschiedschrijving Nederweert
Fotoâs: Alfons Bruekers en Harold Kuepers