Op de hoek van de Winnerstraat, ligt nu een fraai gazon. Daar stond tot 2012 de oude boerderij van de familie Stals, een hoeve met fraaie boogpoort die aan sloop helaas niet ontkwam. Oudere generaties noemen die plek wel eens ‘Bi-j Sieëmerooi’ zonder dat echt duidelijk was waar die naam betrekking op had. Historisch archiefonderzoek heeft dat mysterie nu opgelost. Een verhaal dat nu gratis als e-Book te lezen is.
Schrandere boer
Die ‘Sieëmerooi’ was de bijnam van een oude Nederweertenaar. Simon van Roij was zijn echte naam, en hij leefde van 1627 tot 1714. Zijn familie woonde al vanaf de middeleeuwen op diezelfde plek, aan de kop van de Winnerstraat. Net als bijna iedereen in die tijd was hij boer. Maar Simon was ook een heel schrandere en ondernemende persoonlijkheid. Hij was burgemeester van Nederweert (in 1663), kerkmeester en boekhouder van de St. Lambertusparochie, armenmeester en deken van een van de twee Nederweerter schutterijen.
Kar en paard
In 1689 volgde zijn benoeming als schepen (we zouden tegenwoordig spreken van wethouder). Hij fungeerde als een soort minister van buitenlandse zaken en behartigde de zaken van het gemeentebestuur in omliggende plaatsen en regio’s. Hij maakte met kar en paard tientallen meerdaagse reizen naar steden als Venlo, Roermond, Peer en Weert maar ook dorpen als Helden, Meijel, Heijthuijzen en Liessel. Dat zijn nu buur- en regiogemeenten maar het waren in die tijd buitenlandse plaatsen. Dat reizen, bemiddelen en onderhandelen deed hij nog op 85-jarige leeftijd. In 1712 werd hij voor het laatst beëdigd als schepen en twee jaar later overleed hij.
Oorlog
Het was een drukke tijd voor Simon van Roij want zijn bestuurdersperiode viel grotendeels samen met de Spaanse Successie-oorlog (1702-1713) en toen waren het erg tumultueuze tijden in Nederweert. Niet alleen vanwege militaire handelingen maar ook vanwege epidemieën en een grote misoogst en hongersnood in 1709. Er drukten zware belastingen op de Nederweerter bevolking en er vielen burgerslachtoffers door oorlogsmisdaden.
Weetjes
In 1697 begon Simon met het schrijven van een dagboek. Van al zijn reizen en ervaringen hield Simon van Roij uitgebreide aantekeningen bij. Die vulde hij aan met allerlei weetjes uit zijn omgeving. Zoals over de vernieuwing van de galg op de gemeentelijke executieplaats en ook graanprijzen. Verder hield hij nauwgezet de gegevens van geboorte, doop, huwelijk en begraven in zijn familie bij, zodat er echt sprake is van een familiekroniek.
Archief
Dat hield hij vol tot bijna aan zijn dood, waarna zijn zoon en nakomelingen het bleven voortzetten tot 1831. Zo ontstond een familiekroniek die altijd in de familie werd bewaard. In 1941 werd hij ontdekt door de amateurhistoricus Piet Linssen, en enige tijd later kwam hij terecht in het Nederweerter gemeente-archief. Daar wordt de kroniek nog steeds bewaard, al kan die sinds het sluiten van de bezoekersruimte van het archief in het gemeentehuis daar helaas niet meer geraadpleegd worden.
Waardering
Al tijdens zijn leven had Simon van Roij veel waardering en respect gekregen voor zijn bestuurlijke activiteiten. Na zijn dood bleef zijn naam voort leven en zo is het te verklaren dat de boerderij tot in recente jaren ‘Bi-j Sieëemerooi’ werd genoemd. Deze hoek van Nederweert speelde in het begin van de twintigste eeuw ook nog een heel saillante rol in de romans van schrijver Herman Maas. Maar dat is een verhaal voor een andere keer.
Benieuwd naar het leven en wetenswaardigheden van Simon van Roij van de Winnerstraat? Download hier het gratis e-Book, een recente uitgave van de Stichting Geschiedschrijving Nederweert.
Alfons Bruekers | Erfgoedgemeenschap Nederweert
De Erfgoedgemeenschap Nederweert is het collectief van vijf organisaties die actief zijn op erfgoedgebied in Nederweert: Stichting Geschiedschrijving Nederweert (SGN), Stichting Regionaal Archeologisch Bodem-Onderzoek (STRABO), Geschied- en Oudheidkundig Genootschap De Aldenborgh, de Stichting Cultuurhistorische Publicaties voor de regio Weert en de Stichting Historisch Onderzoek Weerterland (SHOW). Hun doel is het stimuleren van de belangstelling voor, en het behoud van erfgoed in de gemeente Nederweert. Door middel van lezingen, excursies en publicaties. Daarbij wordt ook het zogenaamde immateriële erfgoed niet vergeten, zoals dialect, genealogie, historische tradities en folklore.
5 Reacties
Weer een wetenswaardig verhaal. Goed archiefwerk. Zo komen er toch leuke feiten naar boven.
Heb 2 vragen bij dit artikel.
1.
De gemeente Nederweert is ontstaan in 1795, hoe kun je dan in 1663 burgemeester zijn?
2.
Op de site van de gemeente is te lezen dat het archief op afspraak te bezoeken is. Ik neem aan dat op verzoek de kroniek ook nog kan worden ingezien. In de tekst hierboven staat dat dit niet meer kan. Wat klopt wel c.q. is het complete verhaal?
nederweer was al veel langer een gemeente ,zelfs de voornaamste plaats in land v horne weer was maar een kloostergemeenschap wel rijkdom,en someren was de belangrijkste stad net als roermond
Als ik de geschiedschrijving er op na sla was Nederweert tot 1795 een heerlijkheid met een schepenbank. De schepenbank die zich in 1419 afscheide van die van Weert. Een schepenbank wordt weliswaar gezien als de voorloper van een college van B&W maar is niet hetzelfde. Evenals dat een heerlijkheid niet hetzelde is als een gemeente. Kortom een mooi stuk van Alfons maar m.i. niet met een 100% waarheidsgehalte.
de waa.r heden klopt zo als Neet oet Leiveren zegt
ik heb dat dat al meedere keren zo gehoord dat de ver halen niet kloppen en je bij ouderen mensen in het ouder centrum zeggen je vraagd het dan aan die ouderen als de lezers het geloven is goed
keren