Dat dit jaar de tiende editie van het muzikale evenement ‘The Passion’ in Roermond zal worden gehouden, kan niemand ontgaan zijn. Net als voorgaande jaren trekt op Witte Donderdag een processie met een groot verlicht kruis, omgeven met Nederlandstalige popmuziek en tienduizenden toeschouwers, dit jaar door de straten van Roermond. Een groots en uniek muziekfestival met een onderliggende Paasboodschap.
Theatraal
Nederweert had de primeur van een soort voorloper van ‘The Passion’. Maar dan praten we over bijna 75 jaar geleden. Ook dit was een op bijna theatrale manier geregisseerd evenement, uit de koker van kapelaan Jo Janssens. Die was in de Tweede Wereldoorlog verzetsman en daarnaast een buitengewoon actief persoon in het jongerenwerk. De zweefvliegclub, voetbalvereniging en Jong Nederland (de latere scouting) lagen hem nauw aan het hart.
Crash
‘The Passion’ van Nederweert had een hele treurige aanleiding. Dat was namelijk de crash, op 7 februari van het voorgaande jaar 1945, van een geallieerde Halifax-bommenwerper, de NA197 genaamd. Nederweert was weliswaar bevrijd van de Duitse overheersing, maar in de Maasstreek stagneerde het front. Bovendien hadden de Engelsen de aanval op het Duitse Roergebied ingezet. Het luchtrruim van Nederweert was elke nacht oorlogsgebied. Een Britse bommenwerper van een Frans eskader uit Elvington (GB) werd op de terugkeer van een (afgebroken) bombardementsvlucht op Goch (D) boven de Peel door een Duits vliegtuig uit de lucht geschoten. Twee inzittenden, die het vliegtuig niet tijdig hadden kunnen verlaten, crashten vlak ten noorden van de Nederweert, in de Veluwepeel. En niet alleen zij, ook de volledige bommenlast van 16 bommen (250-ponders en 500-ponders) ontplofte daarbij. Een immense krater met een diameter van 28 meter een diepte van 9 meter achterlatend . Groot genoeg om een klein woonhuis in te herbergen.
Kienhout
Samen met nabestaanden van de Franse inzittenden nam kapelaan Janssens het initiatief om bij de krater een jaar na de crash een herinneringskruis te plaatsen. Het kruis was vervaardigd uit kienhout uit de Peel, door de Ospelse timmerman Sjang Sieben. ‘The Passion’ begon met gebeden in de St. Lambertuskerk van Nederweert. Van daaruit werd het kruis per vrachtauto getransporteerd naar Sluis 13 in de Zuid-Willemsvaart. Vervolgens ging het oostwaarts met de spoorlijn van de turfwinning dien daar toen nog lag. Het laatste deel van het traject was het zwaarst. Een groep leden van Jong Nederland, onder leiding van Jac Raemaekers en Jan Freij, droeg het loodzware kruis met vereende krachten door de heide naar de plaats van bestemming. Het was een ware ‘kruistocht’.
Vervaagd
Op de crashlocatie, waar ook de burgemeesters van Asten en Nederweert aanwezig waren, werd het kruis geplaatst en ingezegend. Er werd een bord op gespijkerd met een tekst die de herinnering aan de gevallen Franse vliegeniers moest bewaren. Helaas was het kruis geen lang leven beschoren. Het verdween bij de ontginning van dit deel van de Peel in 1951, en ook de grote krater van de crash werd stukje voor stukje gedempt. Daarmee vervaagde ook langzaam de herinnering aan de vliegtuigcrash.
Herdenking
En nu, zo’n 75 jaar later, herleven herinneringen aan kruis en crash weer. Dat is een initiatief van de organisatie Death Valley De Peel. Die organiseert op vrijdag 7 februari om 15.00 een openbare herdenking van de crash uit 1945 met onder andere de onthulling van een herinneringsteken. Diverse nabestaanden van de inzittenden van de NA197 (en ook van een andere bommenwerper, die in het Weerterbos neerstortte) komen daarvoor speciaal over uit Frankrijk. Een en ander vindt plaats aan de Veluwsedijk In Asten-Heusden. Pal ten noorden van Ospel, dus minder ver dan het klinkt. Op dezelfde plek waar bijna 75 jaar geleden ‘The Passion’ van Nederweert eindigde.
Alfons Bruekers
Klik hier voor meer informatie over de herdenking op 7 februari:
Het verhaal van de crash van de NA197 en nog veel meer interessante luchtvaarthistorie uit de regio kun je hier nalezen.
Een uitgebreide versie van het verhaal staat hier.